ارزیابی افزایش سطح فاکتور هشت در بیماران ترومبوفیلی

ارزیابی افزایش سطح فاکتور هشت در بیماران ترومبوفیلی محمدرضا طباطبایی1، دکتر آزیتا آذرکیوان2، دکتر مینو احمدی‌نژاد3، دکتر مهدی کرباسی‌زاده4، فرزانه توسلی5، دکتر عبدالمجید طولابی6، دکتر مهتاب مقصودلو7 چکیده سابقه و هدف ترومبوز تشکیل غیر طبیعی لخته درون رگ است و اغلب از به هم خوردن تعادل در سیستم انعقاد و فیبرینولیز حاصل می‌گردد. ترومبوز در سیستم وریدی می‌تواند ناشی از بسیاری عوامل و اختلالات ارثی و یا اکتسابی باشد. ترومبوفیلی حالتی است که عدم تعادل سیستم هموستاز به سمت تشکیل لخته کشیده شود. در مطالعه حاضر سطح فاکتور VIII در بیماران با ترومبوز بررسی شده است. مواد وروش‌ها مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود. جامعه مورد مطالعه 152بیمار مبتلا به ترومبوز وریدی و نیز دارای سابقه سکته‌ قلبی و مغزی تایید شده توسط روش‌های تشخیص تخصصی بودند که به فاصله حداقل سه ماه پس از آخرین حمله ترومبوتیک به بخش انعقاد سازمان انتقال خون ایران(تهران) مراجعه کرده بودند. 130 فرد گروه کنترل نیز از اهداکنندگان داوطلب مراجعه کننده به پایگاه تهران که سابقه بیماری یا مصرف دارو نداشتند، انتخاب شدند. شرح حال و اطلاعات بیماران از پرسشنامه‌های تکمیل شده استخراج گردید، پلاسمای فاقد پلاکت تهیه و سپس نمونه‌های بیماران و گروه کنترل به صورت دسته‌ای به روش One-stage assay مورد بررسی قرار گرفت و سطح فاکتور VIII تعیین شد. پس از جمع‌‌آوری اطلاعات، نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار 11SPSS و آزمون کای‌دو تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها در این مطالعه 152 نمونه بیمار و 130 نمونه کنترل مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین فاکتور VIII در گروه بیمار IU/dl 26/157 بود(8/53 ± SD). کمترین مقدار IU/dl 66 و بیشترین IU/dl 364 به دست آمد. میانگین فاکتور VIII در گروه کنترل IU/dl 78/111 بود(68/29 ± SD). کمترین مقدار IU/dl 42 و بیشترین مقدار IU/dl 195 اندازه‌گیری شد. با بررسی گروه کنترل، محدوده طبیعی سطح فاکتور VIII ، IU/dl 171-52 به دست آمد. نتیجه گیری در این مطالعه، شیوع فاکتور VIII افزایش یافته در گروه بیماران 9/28% بود که این میزان شیوع، با شیوع فاکتور V لیدن(که بیشترین شیوع را در مبحث ترومبوفیلی دارد) قابل مقایسه است. لذا افزایش سطح فاکتور VIII از فاکتورهای خطر مهم جهت ترومبوزهای مکرر است و این لزوم قرار گرفتن اندازه‌گیری فاکتور VIII را در آزمون‌های غربالگری ترومبوفیلی تایید می‌کند. کلمات کلیدی: ترومبوز، فاکتور VIII ، ترومبوآمبولی وریدی، ریسک فاکتور، ترومبوفیلی تاریخ دریافت : ‌25/9 /86 تاریخ پذیرش : 19/4 /87 1ـ کارشناس ارشد هماتولوژی ـ مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران 2ـ مولف‌ مسؤول: فوق تخصص هماتولوژی کودکان ـ استادیار مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران و درمانگاه تالاسمی ـ صندوق پستی: 1157-14665 3ـ متخصص آسیب‌شناسی ـ مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران 4ـ دکترای علوم آزمایشگاهی ـ مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران 5ـ کارشناس علوم آزمایشگاهی ـ مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران 6ـ پزشک عمومی ـ مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران 7ـ متخصص پزشکی اجتماعی ـ استادیار مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران